Jaarverslag 2024 - TEST

Duurzame verbindingen 

Voor makers die nog aan het begin staan van hun carrière of een nieuwe ontwikkeling doormaken gaan we graag een langer traject aan. We koppelen hen dan op verschillende momenten via verschillende programma’s aan Nederlandse initiatieven. Zo ontwikkelde Rose-Myrtha Vercammen Fortuna in 2023 nieuw werk in het kader van Theater voor Keti Koti en keerde ze enkele maanden later terug om haar onderzoek verder te zetten met het publiek van Brainwash Festival. Ahilan Ratnamohan toonde zijn voorstelling Alle woorden die ik nog niet kende tijdens Shakespeare is Dead en deelde later tijdens De Gids-lezing een onderzoek voor een nieuwe creatie. Youniss ontwikkelde zijn show White Space en presenteerde die tijdens Out the Frame, Rewire en Grid/t (tijdens ADE). Zo zetten we onze gastprogramma’s en partners in met het oog op een duurzaam effect voor makers die voor langere tijd aan ons verbonden zijn.

Stevig podium

In onze eigen programmering bieden we de toonaangevende gezelschappen en kunstenaars uit Vlaanderen een stevig podium in Nederland. We benutten graag het momentum om bepaalde makers opnieuw te introduceren in Nederland. Zo werden gezelschappen Action Zoo Humain en Berlin opgenomen als huisartiest van NTGent en presenteerden we hun nieuwe producties met groot succes bij het Amsterdamse publiek. Jonge makers uit onze talentontwikkeltrajecten hebben inmiddels hun weg in het veld weten te vinden. Mathieu Charles werd huisdramaturg van Theater Rotterdam en sprak de Staat van de Theatertekst uit op Shakespeare is Dead. Sien Vanmaele en Louis Janssens stonden in de selectie van het Theaterfestival en gooiden hoge ogen met hun nieuwe werk dat vrijwel uitverkocht raakte. Uitgesproken programma’s gecureerd door satellietcurator Zeynep Kubat kregen een groot bereik, mede dankzij de koppeling aan relevante contexten. Zo werd de tentoonstelling Enveloped in You bijzonder goed bezocht door professionals dankzij een samenwerking met Unseen, en trok het programma Trading Love bijna duizend mensen in de context van Museumnacht.

Samenbrengen en uitwisseling

In 2023 organiseerden we maar liefst drie grote festivals met een focus op een genre of ontwikkeling waarin Vlaamse en Nederlandse kunstenaars en professionals samen werden gebracht. Beyond the Black Box, festival voor transdisciplinaire kunst; Shakespeare is Dead, eerste Amsterdamse editie van het festival voor de nieuwe theatertekst; en Oorzaken, festival voor verhalende audio. Elk van deze genres heeft baat bij de uitwisseling van de Vlaamse en Nederlandse sector, onder andere vanwege de gedeelde taal en de opportuniteiten voor het versterken van de positie in het veld. Het samenbrengen van kunstenaars en professionals uit beide landen legde de kiem voor nieuwe samenwerkingen, voor wederzijdse inspiratie en een sterkere verankering van deze gespecialiseerde kunstpraktijken. De Brakke Grond bleek uniek gepositioneerd om de verschillende partners en publieken samen te brengen, waardoor nieuwe ontwikkelingen kunnen worden gestimuleerd en aangewakkerd.

Duurzame verbinding

Beyond the Black Box biedt ondersteuning aan interdisciplinaire makers voor de ontwikkeling van nieuw werk via residenties, een uitgebreide montageperiode of coproductie. Hiermee creëren we een duurzame verbinding met de stad Amsterdam en haar ecosysteem van makers, podia, festivals, opleidingen en bewoners. In 2023 hebben we verschillende nieuwe producties mogelijk gemaakt. Choreograaf Jija Sohn werkte samen met Elmer Kouwenberg, die vanaf zijn nek verlamd is, en performers Aleksandra Lemm en Nica Roses aan de eerste livepresentatie van Landing on Feathers. Salomé Mooij ging in première met Proxemics, een werk over afstand en nabijheid, ontwikkeld in de Rode zaal van de Brakke Grond. In de Grote zaal creëerde Charlotte Goesaert whatchamacallit, een performance die de vorm heeft van een tentoonstelling met vier performers met zeer uiteenlopende lichamen: jong, oud, atletisch of met spasticiteit. In de trein op weg naar het festival kon men het online kunstwerk Jean van Rita Hoofwijk ervaren. Tijdens de soft opening van het festival in de Koninklijke Wachtkamer van Amsterdam CS gaf Hoofwijk een bijzonder inkijkje in haar werk, waarvan de totstandkoming was ondersteund door de Nederlandse Spoorwegen.

Vervolgplekken 

Diverse makers werden na Beyond the Black Box opgepikt door andere festivals en presentatieplekken, zoals SPRING Festival, Theaterfestival Boulevard, Het Huis Utrecht, De NWE Vorst en Theater aan Zee. In samenwerking met productiehuis De Zendelingen maakten we bovendien drie videoportretten van makers die we gedurende een langer traject ondersteunen. Deze video’s introduceren hun artistieke praktijk en kunnen duurzaam worden ingezet als pr-middel.

Ahilan Ratnamohan

We presenteerden onder andere Alle woorden die ik nog niet kende, de voorstelling van Ahilan Ratnamohan, winnaar van het TheaterTekstTalent Stipendium 2022. De taalhonger waarmee nieuwkomer Ratnamohan zich het Nederlands heeft eigen gemaakt bleek een uitstekende metafoor voor het gevecht dat migranten moeten leveren, en paste inhoudelijk goed bij dit festival over schrijfkunst. Ook 9,6 (een verweer) van Het nieuwstedelijk bleek een prangende, geëngageerde voorstelling waarin vijf perspectieven op de klimaatcrisis werden vertolkt. Daarmee waren de aanstichters van Shakespeare is Dead zelf ook in volle glorie aanwezig.

Overlopers, Scratchnights en Zoeklichtsessies

Belangrijk onderdeel was het talentenplatform dat bestond uit de programma’s Overlopers, Scratchnights en Zoeklichtsessies, waarvoor we samenwerkten met deBuren en Het Nationale Theater. Hiermee gaven we 36 Vlaamse en Nederlandse schrijvers ondersteuning bij het ontwikkelen van hun praktijk: van feedbacksessies met experts tot het ontwikkelen van nieuwe tekstfragmenten onder begeleiding van ervaren theaterschrijvers.

Panelgesprekken 

Samen met deBuren organiseerden we het Ontbijt van de Lage Landen met een panelgesprek tussen Maxine Palit de Jongh (NL) en Ans Van den Eede (BE). Zij deelden inzichten over hun professionele praktijk als schrijvers en bespraken de verschillen tussen Nederland en Vlaanderen. Vervolgens vonden tafelgesprekken plaats over thema’s als internationalisering en diversiteit in schrijversland. In de Witte zaal van de Brakke Grond organiseerden we daarnaast een netwerk- en informatiebeurs voor degenen die zich verder wilden oriënteren op het schrijven voor theater in Nederland en Vlaanderen.

Youniss

De Antwerpse muzikant Youniss ontwikkelde zijn werk White Space in coproductie met de partners van het festival. In aanloop naar zijn optreden op Out The Frame werkte hij in residentie in de Rode zaal. Met White Space verkende Youniss zijn positie als zwarte man in de ‘witte ruimtes’ van de westerse (kunst)wereld. Youniss gaf expressie aan zijn pijn en onmacht via punkmuziek, projecties van zelf ontworpen grafische visuals, eigen kostuumontwerpen en een intense, emotionele performance. 

Daarnaast gingen Youniss en de Amsterdamse producer en artiest Josephine Zwaan in gesprek over de manier waarop zij de westerse manier van muziek maken en produceren ter discussie stellen. Het accent lag op het lineaire karakter van de westerse muziekproductie en de dominante focus op een absolute (westerse) tonaliteit, die de compositiemogelijkheden in grote mate beïnvloedt en beperkt.

Het traject met Youniss kreeg een vervolg op Rewire in Den Haag, waar zijn White Space te zien was. Daarnaast was zijn werk tijdens ADE te zien op Grid/t, een samenwerking met Subbacultcha, Belgium Booms en Melkweg Amsterdam.

Melkweg

Out The Frame vond naast de Brakke Grond ook plaats in Melkweg Amsterdam, met optredens van het Antwerpse duo Kleine Crack & Slagter, de Amerikaanse artiest Delish Da Goddess en de Amsterdamse dj Cheyanne Hudson. De eerste samenwerking met de Melkweg bereikte een geïnteresseerd publiek en bracht ook programmeurs van de Vlaamse partners naar Amsterdam. Zo zijn er nieuwe sterke banden gesmeed die we in de volgende editie in 2024 verder zullen gaan uitwerken.