28 okt 2020

In ons kot | Salomé Mooij

In deze serie laten we makers aan het woord die bij ons in residentie zijn - of eigenlijk, wáren.

Salomé Mooij werkte tijdens haar residentie in de Brakke Grond aan de voorstelling Gathering Ground, die mei 2021 in première gaat. De residentie zou resulteren in een eerste toonmoment op Brainwash Wanderlust. Toen het RIVM de maatregelen aanscherpte, werd de residentie vroegtijdig afgebroken.

Terwijl ze onderweg is naar een ander kot in een andere wereldstad reflecteren we met Salomé op haar residentie en op het kunstenaar-zijn in tijden van beperkingen. “Ik vind er ook wel plezier in om de beperkingen aan te grijpen en te zoeken hoe ze inhoudelijke mogelijkheden kunnen worden.”

Door Lies Mensink

---

In haar voorstellingen probeert Salomé Mooij de wereld om zich heen te begrijpen en tastbaar te maken. Eerder was Salomé te zien met Reconstructie van een Schuilplaats op Beyond the Black Box. Ze benadert complexe materie met een inspirerende naïeve onbevangenheid. Haar nieuwe voorstelling Gathering Ground vertrekt vanuit het idee wat er zou gebeuren als je het gehele aardoppervlak gelijk zou verdelen onder de wereldbevolking.

Waar heb je tijdens je residentie aan gewerkt?

“Ik maak Gathering Ground met onder andere Marie Groothof. In de Brakke Grond hebben we een voorstudie gedaan. We hebben de verschillende manieren waarop mensen ruimte innemen onderzocht: de ruimte van je voeten; de ruimte van je huis. Als je van het aardoppervlak alle grond die er is zou verdelen, over hoeveel ruimte zou ieder mens dan kunnen beschikken om te wonen? We hebben dat proberen af te meten in de Rode Zaal van de Brakke Grond en tekenden die ruimte uit in stoepkrijt. Dat was heel leuk, want we kwamen erachter dat dat helemaal niet paste: we moesten met onze tekening overal tegen de muren op, zodat we tenslotte een soort ruimte in de ruimte konden vouwen.”

Wat is voor jou belangrijk bij een residentie?

“Ik vind het heel fijn om een residentie af te sluiten met een toonmoment, dat is voor mij echt onderdeel van het maakproces. Ik werk heel interactief en betrek altijd het publiek erbij, daarom heb ik tussentijdse toonmomenten nodig om het niet allemaal hypothetisch te maken. Volgens mij weet je als theatermaker pas wat je aan het doen bent als je het daadwerkelijk doet en laat zien aan een publiek. Je moet het constant af kunnen toetsen. Deze residentie zouden we afsluiten met een toonmoment op Brainwash Wanderlust, dat kon helaas niet doorgaan. Toen hebben we met de Brakke Grond zelf een kort toonmoment georganiseerd.”

Je residentie moest nu vroegtijdig ten einde komen omdat de maatregelen werden aangescherpt. Hoe ga je als kunstenaar om met deze tijden van onzekerheid?

“Meebewegen is denk ik de enige optie. Er zit natuurlijk wel een bepaalde rek op dat meebewegen: je doet dat tot het niet meer gaat of tot je lamlendig wordt." Hoopvol: "Maar ik ben nog niet lamlendig! Ik vind er ook wel plezier in om de beperkingen aan te grijpen en te zoeken hoe ze inhoudelijke mogelijkheden kunnen worden. Dat alles kleinschaliger georganiseerd moet worden, bezit een ontzettende schoonheid, vanwege de intimiteit en het directere contact. Dat sluit ook goed aan op mijn werk."

“Ik moet eerlijk toegeven dat deze periode voor mij persoonlijk best vruchtbaar is. Doordat er zoveel stil wordt gelegd, komt er ruimte vrij die ik normaal gesproken voor mezelf moeilijk vind om te maken: ruimte voor het leven zelf. De dingen worden zo op scherp gezet, er zit een enorm transformatieve kracht in die ik heel bijzonder vind. Dat is natuurlijk enkel het positieve verhaal, voor de rest is het heel moeilijk dat zoveel op slot gaat.”

Heb je iets geleerd uit deze tijden van crisis?

“Toen corona net was uitgebroken, had ik het gevoel dat alles ineens tussen haakjes stond. Ik zag een heel groot billboard in Kopenhagen waarop stond ‘The Future is Floating’. Wauw, dat is precies hoe ik me voel, dacht ik, alsof alles drijft. Ik ben toen gaan werken met het idee van ‘grond’. Wij denken dat grond het meest vaste is dat we kennen, maar grond drijft ook: tektonische aardplaten zijn constant in beweging.”

“Hoe kun je stevigheid vinden in instabiliteit? In het gevoel dat alles constant veranderlijk is? Dat is iets waar ik sinds corona gefascineerd door ben. Vertrouwen leren hebben in de beweeglijkheid en onvoorspelbaarheid ervan… Dat is voor mij de grote les die deze situatie ons leert.“

Meer over Salomé:

Meer over Brainwash Wanderlust: