09 nov 2020

In ons kot | Sien Vanmaele

In deze serie laten we makers aan het woord die bij ons in residentie zijn - of eigenlijk, wáren.

©Dieter Hoeven

Sien Vanmaele werkte tijdens haar residentie in de Brakke Grond aan Kookworkshops ter voorbereiding op het Einde van de Wereld. Ze brouwde er liters honingwijn voor een toonmoment op Brainwash Wanderlust. Toen het RIVM de maatregelen aanscherpte, werd de residentie vroegtijdig afgebroken.

We spreken Sien Vanmaele telefonisch in haar eigen kot over haar residentie, de voeding van de toekomst en wat ze deed met al die honingwijn die overbleef nadat haar workshop werd geannuleerd.

Door Lies Mensink

---

Sien Vanmaele maakt performances waarin alle zintuigen aan bod komen. In Kookworkshops ter Voorbereiding op het Einde van de Wereld onderzoekt Sien duurzame manieren van voedselproductie en consumptie. Ze pakt haar eigen angst voor het einde van deze wereld aan door al kokend te bouwen aan een nieuwe. Voor haar voorstellingen doet Sien veldonderzoek: ze ging eerder undercover als caissière bij een goedkope supermarktketen en werkte in een kombuchabrouwerij. Nu volgt ze een opleiding Urban Farming en onderzoekt de bijen op ons dak.

Een kijkje in de bijenkorf - ©Sien Vanmaele
Een kijkje in de bijenkorf - ©Sien Vanmaele

Waar heb je tijdens je residentie aan gewerkt?

"Ik onderzocht hoe honing en bijen kunnen bijdragen aan een nieuwe toekomst. In iedere residentie onderzoek ik een ander soort voeding. Zou honing misschien kunnen helpen bij het bouwen van een nieuwe wereld? Of moeten we het juist achterlaten en een alternatief zoeken?"

"Ik heb met de imker afgesproken die de bijenkorven verzorgt die bij de Brakke Grond op het dak staan. Ik heb deze residentie een volledig ander pad gevolgd dan ik van tevoren dacht. Ik dacht dat iedereen bijen zou moeten houden om de wereld te redden, maar er zijn al heel veel imkers. We zouden eigenlijk juist aan wilde bijen moeten denken. Om de wereld te redden moeten we daarvoor heel veel wilde bloemen zaaien."

"In de Brakke Grond ben ik gaan experimenteren met het maken van honingwijn met de honing van de bijen op het dak. De bedoeling was dat het publiek zelf honingwijn zou gaan maken in de workshop op Brainwash Wanderlust. Toen die werd afgelast, zat ik met zes liter honingwijn. Ik heb een deel moeten wegkappen, een deel heb ik uitgedeeld aan mensen in de Brakke Grond en een deel meegenomen naar huis, want het is keilekker!"

De heerlijke honingwijn - ©Sien Vanmaele
De heerlijke honingwijn - ©Sien Vanmaele

Wat is voor jou belangrijk in een residentie?

"Voor mij helpt het dat ik geïsoleerd ben van andere mensen. Ik heb een rustige plek nodig met veel licht en een goed uitgeruste keuken. Op voorhand moet ik goed weten wat ik wil onderzoeken om contacten te kunnen leggen. Ik probeer altijd in de omgeving waar ik zit af te spreken met iemand die al veel weet over het onderwerp. Voor mijn onderzoek naar bijen heb ik met de imker van de Brakke Grond afgesproken. Eerder in Oostende deed ik onderzoek naar zilte planten en zeewier, daar had ik een zeewierchef, een natuurgids en een marinebioloog."

Nu werd je residentie vroegtijdig afgebroken, hoe ga je om met deze tijden van onzekerheid?

"Als kunstenaar heb je sowieso een onzeker bestaan, dus op een bepaalde manier heb je altijd al met onzekerheid leren dealen. Nu is die duizend keer groter en dat begint echt wel te wegen. Ik merk dat mijn creativiteit bijna volledig gaat naar hoe ik mijn publiek op een veilige manier met deze maatregelen toch kan bereiken. Wat ik mijn publiek wil vertellen, komt pas daarna. Mijn coach van dit traject zei ook: “Je bent de hele tijd bezig met coronaoplossingen zoeken om je workshops te laten doorgaan, in plaats van artistiek onderzoek."

Met stadsimker Dorinde op het dak - ©Sien Vanmaele
Met stadsimker Dorinde op het dak - ©Sien Vanmaele

Heeft corona een effect gehad op het soort werk dat je maakt?

"Enorm, de helft van mijn werk wordt nu virtueel en dat is een enorme uitdaging. Normaal maak ik de zintuigelijke ervaring op het podium: ik maak de geuren, kook voor de mensen en maak beelden met het eten. Ik heb die zintuigelijke ervaring en verantwoordelijkheid nu echt bij het publiek moeten leggen. Dit is wel een totaal andere vorm."

"Aan de andere kant past het perfect bij mijn werk omdat ik vroeger ook veel videowerk heb gemaakt. Ik heb wel moeten leren in de camera (webcam) te kijken terwijl ik de mensen waar ik tegen spreek niet zie. Dat is echt iets bizars, maar ik weet dat het belangrijk is voor de performance. De mensen thuis worden recht in de ogen gekeken, maar dat je ze niet terug ziet kijken, is voor een acteur niet zo leuk natuurlijk."

In je onderzoek zoek je naar het voedsel van de toekomst, hoe zie jij die toekomst voor je?

"In het begin was ik heel pessimistisch. Als je leest over hoe het verder moet, kom je eerst tegen hoe slecht het wel niet gaat. Maar als je dat hoofdstuk gepasseerd bent, kom je erachter hoe ver we al met de voeding van de toekomst zijn. Kweekvlees komt bijna op de markt, op daken kunnen stadstuinen gebouwd, in kelders kunnen paddenstoelen worden gekweekt. Het moet alleen nog in gang gezet door de overheden. Er is zoveel kennis en kunde: er zijn mensen die de voeding kunnen maken en mensen die het willen eten. Alles ligt op tafel voor de voeding van de toekomst."

---

Op 25 november is Sien via een livestream te zien op IDFA on Stage, met Kookworkshop ter voorbereiding op het einde van de wereld #6: Thee.

Lees hier meer. 

Meer over Sien