Hoe ontstond het idee voor (m)otherhood?
Ik werk momenteel aan een boek bij Das Mag rondom de politisering van het gezin, en de noodzaak van de verbeelding. Tijdens mijn werk als journalist ontdekte ik dat je opvallend makkelijk in contact kan komen met kunstenaars en schrijvers die je bewondert. Voor mijn research wilde ik denkers interviewen als Hettie Judah, Sophie Lewis, Jutta Allmendinger en Kaveri Mayra. Maar ik wist nog niet hoe de interviews uiteindelijk vorm zouden krijgen in mijn boek, dus het leek me interessant om het gesprek zelf te delen met een publiek.
Voor ik moeder werd schreef ik al veel over zorg, kunst en feminisme. Als mantelzorger voor mijn moeder, was ik me al jong bewust van de genderspecifieke verantwoordelijkheden van zorg en dat werd door het moederschap nog duidelijker. Het viel me tijdens het schrijven op dat er aan 'het moederschap' veel negativiteit hangt: de slapeloze nachten, de luiers en depressies. Natuurlijk is dat allemaal waar, maar in tegenstelling tot de zwaarte, voel ik ook een enorme vrijheid sinds ik een kind heb gekregen. Alsof mijn reikwijdte groter is, maar ik voelde ook dat dat niet de bedoeling was dat ik zo was. Ik mocht niet te groot en ambitieus zijn, ik moest in een soort moeder-bakvormpje passen. De positieve aspecten van het moederschap worden al snel geassocieerd met beelden van wollige mumfluencers of tradwifes. Ik botste tegen de grens van wie je als moeder vermag te zijn en raakte geïnteresseerd in de vraag: waar ligt de speelruimte voor moeders, voor vaders, opvoeders en verzorgers?
Wat is de plaats van de vader in jouw onderzoek?
Ik denk dat er in de arena van het vaderschap nog veel te winnen is. Inmiddels zijn er gelukkig steeds meer vrouwen die zich met het thema van moederschap als ervaring bezighouden, in de woorden van Adrienne Rich. Als ik in mijn privéleven rondkijk zie ik net zoveel mannen worstelen met het vaderschap. Zij zitten ook vast in de patriarchale structuur met het idee dat zij het gezin moeten onderhouden, en de vrouw moet zorgen. Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek tonen aan dat bijna alle stellen de zorgtaken eerlijk willen verdelen, maar in de praktijk slaagt slechts één op de tien stellen daar daadwerkelijk in. Het in stand houden van deze ongelijkheid heeft politiek voordeel. Omdat zorg binnen het gezin, we noemen het liefde, niet betaald hoeft te worden.
In je podcast 'tussen kunst & kind | between art & family' bevraag je de mythes rondom het art monster.
Je hebt genieën en mensen die thuis de was doen. Genieën zijn vrijgesteld van de zorg en productie van het gezinsleven. Dit soort ideeën over genialiteit, over het kunstmonster, de kunstenaar die los van mores en conventies kan werken bestaan nog steeds en houdt een geromantiseerd idee in stand over mannelijke versus vrouwelijke kunstenaars. Het ouderschap dwingt je om tegelijkertijd naar buiten en naar binnen te kijken. Ik denk dat dat geen belemmering is, als we het hele idee van het art monster maar onder de loep nemen, zoals ik met Lauren Elkin bespreek. Dit soort verhoudingen gaan niet zozeer over mannen maar wel over vroeger, berustend op aannames zonder argumenten.
Hoe was het om te praten met schrijvers die je bewonderde over dit thema?
Tijdens het interview met Sophie Lewis, die ik enorm bewonder, zat ik op een gegeven moment helemaal vast. Ze spreekt over het probleem van de nucleaire familie, en hoe we ons met anderen moeten verbinden, buiten het gezin. Maar hoe implementeer je die theorie met de praktijk? Ik vroeg het haar, en zij had eigenlijk geen antwoord. Lewis vindt het niet haar taak als theoretica om met oplossingen te komen. Voor mij voelt dat anders, bijvoorbeeld tijdens het organiseren van dit symposium voelde ik dat ik iets heel concreets kon bewerkstelligen. Er is een probleem, en ik kan iets organiseren, mensen bij elkaar brengen waarbij het gesprek wordt geopend en we collectief naar antwoorden kunnen zoeken.
Foto: Joris Casaer