21 apr 2022

De Nieuwe Maker

Even polsen bij Mathieu Charles.

© Zahra Reijs

In samenwerking met Productiehuis Theater Rotterdam, RIGHTABOUTNOW INC. en Kunstencentrum Vooruit ondersteunt en begeleidt de Brakke Grond Mathieu Charles twee jaar lang bij het maken van nieuwe producties en het ontwikkelen van zijn artistieke praktijk. Om de zoveel tijd polsen we hem even; ça va?

Door Lies Mensink

---

Er is veel gebeurd sinds we Mathieu Charles afgelopen najaar spraken. We bezoeken hem op zijn nieuwe werkplek Theater Rotterdam, waar hij sinds februari als dramaturg aan de slag is. Terwijl hij van Gent naar Rotterdam pendelt om verschillende makers te begeleiden, doet hij ook nog volop onderzoek voor zijn eigen voorstelling Zombi. Hij neemt ons mee langs een wirwar van dramaturgische lijnen waarin hij moeiteloos zombies, kannibalisme en kolonialisme met elkaar weet te verbinden.

Mathieu, dat is lang geleden! Hoe gaat het?

“Goe, het is nooit drukker geweest dan nu, maar wel druk op een voedende manier. Ik ben dramaturg/social architect bij Theater Rotterdam en daarnaast maak ik nog steeds mijn eigen voorstellingen. Het vult elkaar goed aan! Ik leer veel van de mensen met wie ik samenwerk en het is heel interessant om bij de processen van verschillende makers betrokken te zijn.” 

Aan het begin van je Nieuwe Makerstraject, stonden er heel wat plannen op je lijstje, maar dramaturg worden stond daar niet bij.

“Misschien niet uitgesproken, maar het was wel iets waar ik me onbewust mee bezig hield. Het is een tweede natuur voor mij om te bevragen en mee te onderzoeken. Als dramaturg vind ik het belangrijk om mijn eigen visie niet te laten domineren, maar juist die van de maker te stimuleren en voeden, terwijl ik in mijn eigen makerschap mezelf juist weer centreer.”

Over je eigen makerschap gesproken: de vorige keer dat we je spraken was je net begonnen met je onderzoek naar horror in het theater voor je voorstelling Zombi. Waarom vind je horror zo inter

“Ik heb een fascinatie voor horror, maar ik heb er ook een heel complexe relatie mee. Ik kan bij horror enkel naar bepaalde soorten bovennatuurlijke genres kijken; een slasher movie zet ik onmiddellijk af. Een bovennatuurlijk monster als een zombie of vampier geeft een andere beleving dan wanneer je kijkt naar de gruwelijkheid die mensen op elkaar uitoefenen. Terwijl dat laatste wel het thema is waar ik deze voorstelling naartoe werk. Ik onderzoek de zombiefiguur die voortkomt uit het kolonialisme. Daar ligt de link met de horror die mensen elkaar hebben aangedaan."

Waar heeft je onderzoek naar de zombiefiguur je gebracht?

"Via mijn onderzoek naar de zombiefiguur kwam ik bij de kannibaal terecht. Zombies zijn kannibalen, maar de kannibaal is ook een kolonialistisch construct dat vanuit het Westen is geprojecteerd op de “ander”. Toen Columbus naar de Amerika’s ging, vormde hij een beeld van de mensen die hij daar tegenkwam als kannibalen. Terwijl het eigenlijk de Europeanen waren die de natives consumeerden. Dat is een constante in de geschiedenis: veel gruwelijkheden die begaan zijn door de kolonisator werden eigenlijk geprojecteerd op de ander om met die beeldvorming de onderdrukking en de vernietiging van die ander te rechtvaardigen.

Via dat idee van de consumptie van de ander, kwam ik weer terecht bij toe-eigening in de muziek. Vooral in zwarte muziek is de tendens is dat witte artiesten die hetzelfde doen als zwarte muzikanten een veel grotere exposure krijgen. Zij zijn een soort underdog binnen het genre, waardoor ze plots een unicum worden. Terwijl zij in het bredere systeem absoluut geen underdog zijn. Onlangs was er bijvoorbeeld nog veel ophef toen de Grammy voor Beste Reggae Album niet naar een van de vijf genomineerde Jamaicaanse bands ging, maar naar de witte Amerikaanse.

Voor deze voorstelling wil ik werken met DJ’s en op die manier tonen hoe verschillende muziekgenres door de eeuwen heen ‘gekannibaliseerd’ zijn. De zombiefiguur wil ik uiteindelijk gaan linken aan de uitholling van culturele uitingsvormen."

Hoe ga je dat doen?

"Deze voorstelling gaat mijn werkwijze heel anders zijn dan bij de vorige twee. Door corona koos ik er toen voor om meer op mezelf te werken, maar nu wil ik collectief aan de voorstelling bouwen. Ik ga twee schrijftafels organiseren waarin we ideeën delen, discussiëren en collectief schrijven aan de voorstelling. Eentje start hier in de Brakke Grond, en de andere in Brussel. Via een open call zoek ik naar mensen die affiniteit hebben met het horrorgenre. Dit keer wil ik het maakproces openbreken, want het is heel waardevol als ik er meerdere werelden in kan verwerken."

Over drie maanden spreken we Mathieu weer en heeft hij al meerdere griezelige schrijftafelsessies achter de rug. Heb jij net als Mathieu een fascinatie voor horror en wil je meedenken over zijn onderzoek? Aanmelden kan hier voor de schrijftafel in Amsterdam. Meld je aan vóór vrijdag 29 april.