25 jan 2021

Beyond the Black Box anno 2021 - "Voor mij is blijven maken ook een vorm van rebellie"

In gesprek met Sien Vanmaele

Nana Vaneessen

Sien Vanmaele is actrice, performer en videomaker. In het kader van haar “Kookworkshops ter voorbereiding op het einde van de wereld” werkte ze eerder al op een wildplukkamp, draaide ze mee in een kombuchabrouwerij en beklom ze het dak van de Brakke Grond om bijen van dichtbij aan het werk te zien.

Tijdens het interview dat we met haar hebben, geeft ze ons alvast even een kijkje in haar spirulina-aquarium waar ze de alg zelf probeert te kweken. Een experiment in het kader van de workshop die ze tijdens Beyond the Black Box gaat geven.

Door Joelie Stork

---

Hoe zou je jezelf als maker omschrijven?

“Ik werk altijd erg autobiografisch. Ik put veel inspiratie uit mijn eigen leven, maar ik doe ook veel veldwerk. Voor mijn muziektheatervoorstelling I LOST MY MOM AT THE SUPERMARKET, ben ik gaan werken in de Aldi, voor Witlof from Syria ben ik met allemaal verschillende Syrische gezinnen gaan koken.”

“Voor dit onderzoek, de kookworkshops, volg ik nu een opleiding Urban Farming, spreek ik met experten en kweek ik dus zelf thuis spirulina. Ik doe allemaal dingen in het kader van mijn onderzoek. Als maker probeer ik zoveel mogelijk onderzoek te doen in de échte wereld en vertrek ik vanuit het persoonlijke. Vanuit mijn eigen twijfels, angsten en vragen waar ik mee worstel.”

Ben je als maker altijd al op zoek geweest naar nieuwe vormen ‘beyond the black box’?

“In de eerste week van de allereerste lockdown ben ik al begonnen met mijn eerste virtuele performance. Omdat ik zo vaak videowerk maak, was de stap om virtueel te werken voor mij niet zo groot. Bij mijn allereerste foodperformance was ik zelf ook niet in de theaterzaal. Dan kookten mensen via een video-installatie. Nu zes jaar later kon ik die techniek zo weer oppakken.”

“Je zou zelfs wel kunnen zeggen dat die virtuele workshops voor mij veel minder intensief zijn. Mensen zorgen zelf voor hun ingrediënten en hun kookmateriaal. Eerst zaten we achteraf met een grote berg afwas na de voorstelling en voorwerk aan boodschappen. Nu sturen we die pakketjes van tevoren toe.”

“In 2022 wil ik een echte (offline) theatervoorstelling gaan maken. Voor mij is deze virtuele vorm als onderzoeksvorm een makkelijke en low-budget manier om onderzoek te doen en op een simpele manier meer publiek te bereiken. Ook op internationaal vlak. Ik heb de performance namelijk ook al in het Engels en in het Frans gegeven.”

"Ik heb geleerd in deze periode dat ik overal wel een oplossing voor vind"

Sien Vanmaele

Normaal zet je theater en koken in om ontmoetingen tot stand te brengen. Je kookworkshop vindt nu online plaats. Heeft dat je praktijk veranderd?

“Een online performance kan nooit een live ontmoeting vervangen, maar ik denk dat dit op dit moment de beste optie is. Ik denk dat het belangrijk is dat we kritisch blijven nadenken over heel deze situatie en dat we ontmoetingen blijven organiseren. Als kunstenaar zich niet meer kritisch kunnen uiten met publiek, dan vind ik deze situatie ook wat gevaarlijk worden.”

“Voor mij is blijven maken ook een vorm van rebellie. Je mag wel in een vliegtuig stappen, je mag wel in een winkel blijven rondlopen, maar je mag niet voor 15 man theater spelen...? Dat betekent niet dat ik mijn mond laat snoeren. Ik probeer echt actueel te zijn en mijn twijfels over deze crisis te blijven betrekken.”

Wat ga je nu laten zien in de online versie?

“Ik ben van alles aan het onderzoeken over spirulina. Dat is een micro-alg, met enorm veel eiwitten. Ze gebruiken het ook veel in ontwikkelingslanden voor ondervoede weeskinderen. Deze alg bestaat al sinds de oerknal, dus dan is het wel cool als je daar weer naar terug grijpt op het einde van de wereld, naar de ‘oeralgen’.”

“Ik wil niet alles verklappen, maar tijdens de workshop gaan we alle mogelijkheden van de alg ontdekken. Voor mij staan de workshops vooral in het kader van bewustzijn en om mensen nieuwe dingen te laten leren kennen. Ik wil het toegankelijk maken. Wat het toffe is, is dat je via die virtuele workshops vaak de familie die niet geïnteresseerd is, zo alsnog bereikt.”

Heeft deze tijd van lockdowns en vanuit huis werken je ook iets geleerd?

“Vorig jaar in januari na het touren was ik overspannen. En doordat ik nu zo rustig kan werken vanuit huis en weer rustig op kan starten, is het makkelijker om mijn eigen grenzen aan te geven. Voor mij is dit tegelijk een perfecte herstelperiode. En ik heb geleerd in deze periode dat ik overal wel een oplossing voor vind. En dat er amper iets is dat mij kan beperken om mijn verhaal te blijven vertellen als maker.”