Level Five ontstond in 2019 op initiatief van een tachtigtal kunstenaars die het jaar voordien uit hun studio’s werden gedwongen. Op de vijfde verdieping van het Brussels werkloosheidskantoor zette de organisatie haar doelstelling scherp: een nieuwe vorm van kunstenaarschap voorstellen dat niet teert op competitie, maar op wederzijdse ondersteuning. Anno 2025 huisvest Level Five zo'n 120 kunstenaars in drie gebouwen verspreid over de Belgische hoofdstad. “Alle kunstenaars hebben een studioruimte waarin ze aan hun eigen projecten werken,” vertelt co-coördinator rori. “Daarnaast dragen ze elk bij aan het overkoepelende project, Level Five als coöperatieve.” 

Deze bijdragen nemen een veelheid van vormen aan, van feedback en technische ondersteuning tot financiële hulp. Een duidelijk voorbeeld hiervan zijn de initiatieven die op poten werden gezet tijdens de COVID-19 pandemie. “De pandemie maakte de precariteit van het kunstenaarsberoep heel helder,” bemerkt rori. “De meeste kunstenaars berusten niet op kunst als bron van inkomen, maar hebben verschillende jobs in de horeca, het onderwijs of werken in opdracht, allemaal inkomsten die toen verdwenen. Bij het zien van deze onstabiliteit hebben we de kunstenaars zo goed mogelijk proberen te helpen. Zo hebben we een rapport geschreven over de situatie van kunstenaars in Brussel, maar ook een CareWeb opgezet, een fonds waarop de makers die het financieel moeilijk hadden, beroep konden doen.” 

rori’s voorbeelden leggen het hart van de organisatie bloot: empathie en gemeenschapsgevoel koppelen aan concrete, praktische acties. Dit geldt ook voor het onderhoud van de studio’s. rori blikt terug op de start-vergaderingen van de ontluikende community: “Een van de eerste vragen die we onszelf stelden was ‘Wie gaat het toilet schoonmaken?’. Vanaf het begin hadden we het dus eigenlijk over de basis, de reproductieve arbeid die ervoor zorgt dat de ruimte iedere dag weer bruikbaar is.”

Men kan zich afvragen wat de deelname van Level Five aan het Curatorial Programme precies betekent: Wat heeft een coöperatie immers met curatorschap te maken? Het antwoord ligt in een verruiming van de betekenis van cureren. “Level Five ‘cureert’ als je cureren ziet als het creëren van omgevingen waarin dingen besproken, herbedacht of voorgesteld kunnen worden,” legt rori uit. Daarnaast stelt deze dertigste editie de inherent collectieve lumbung-praktijk centraal — een systeem van gedeeld eigenaarschap waarin middelen collectief worden beheerd, met als doel het welzijn van de gehele gemeenschap te bevorderen. De deelnemers aan het Curatorial Programme worden dit jaar dan ook ondergedompeld in deze praktijk van collectieve uitwisseling en samenwerking.

“We zijn met 25 naar Indonesië gegaan op uitnodiging van de Gudskul in Jakarta, waar we ook vergezeld werden door andere collectieven uit verschillende delen van Indonesië.” vertelt rori. “In de dagen die volgden hebben we uitgewisseld over waar we elk van onze respectievelijke collectieven mee bezig zijn.” Dit stelde de groep in staat om hun verschillende middelen te bundelen in een zogenaamde resource map. “Het is belangrijk om te weten waar anderen mee bezig zijn en te zien op welke manieren wij daardoor geïnspireerd kunnen worden.” legt rori uit. Zelf was hen in het bijzonder geboeid door Pasir Putih een kunstenaarscollectief uit Lombok dat deel is van een boerencoöperatie en op die manier ook los van de kunsten deel uitmaakt van de bredere gemeenschap, maar ook door verschillende collectieven die een economisch draagvlak creëren voor hun leden door ze aan derden te koppelen, een model dat rori ook graag bij Level Five uit wilt werken. 

Deze inzichten vormen de kern van het Harvest Festival. “Harvest is eigenlijk een vorm van notities nemen die je in staat stelt om de hoogte te nemen van een proces.” legt rori uit. “Met het Harvest Festival brengen we de 'notities' van alle damdam leden samen, niet om een eindproduct te etaleren, maar om alles wat tot nog toe gebeurd is te vieren en aan te vullen met nieuwe inzichten.” 

Deze ‘notities’ zijn deels ondergebracht in verschillende thematische werkgroepen, namelijk gemeenschap, land, economie, print, publiceren, pedagogiek, documenteren en archief. rori maakt zelf deel uit van de werkgroep land. Deze organiseert een dag rond het thema ‘collectief eigendom’, waarvoor verschillende experten zijn uitgenodigd  (waaronder Karin Christof, Natasha Hulst en Mathijs van de Sande) een leesgroep zal worden gehouden door de Zapatismo Study Group, en een vertoning zal plaatsvinden van Direct Action (2024) van Guillaume Cailleau en Ben Russell. De dag wordt echter niet gezien als een doel an sich, legt rori uit, maar is een startpunt voor het komende jaar: “We proberen een soort collectieve samenkomst te organiseren waarin de ideeën van de sprekers meer een gezamenlijk gesprek met het publiek worden.”

Bijzonder aan roris visie van collectiviteit is dat hen het niet ziet als een vanzelfsprekend proces, maar als iets dat toewijding en inzet eist van alle betrokkenen. Meer nog, hen lijkt zich erg bewust van de fricties die voortkomen uit het samenbrengen van grote groepen mensen. Deze fricties moeten echter niet geschuwd worden, stelt rori, maar geven net de wederzijdse zorg en verantwoordelijkheid binnen de collectieve werking weer. “Vriendschap ondanks conflict, ondanks dat je het niet eens bent — dat is collectiviteit. Want als je niet met conflict kunt omgaan, heb je geen collectief.” Het draait om aandacht, luisteren en blijven bewegen, zelfs als het moeilijk wordt. “Je zoekt samen naar een manier om verder te gaan, zonder dat iedereen op zijn strepen gaat staan.” Dat vraagt volharding, zegt rori, maar het levert ook iets op wat je in je eentje niet kunt bereiken. “Het is zwaar werk, maar het tilt je ook naar een ander niveau. En dat is misschien precies wat dit festival mogelijk maakt.”