Interview 
16 mei 2023

De Nieuwe Maker

"Samen bereik je meer" - even polsen bij Mathieu Charles.

© Salih Kilic

In samenwerking met Productiehuis Theater Rotterdam, RIGHTABOUTNOW INC. en VIERNULVIER ondersteunt en begeleidt de Brakke Grond Mathieu Charles voor langere tijd bij het maken van nieuwe producties en het ontwikkelen van zijn artistieke praktijk. Om de zoveel tijd polsen we hem even; ça va?

Door Lies Mensink

---

Drie jaar lang was Mathieu Charles Nieuwe Maker bij de Brakke Grond. Vanuit de Vlaamse grassroots denderde hij in 2020 het Nederlandse podiumveld binnen. Hij brak met zijn voorstellingen het gesprek over kolonialisme open en nodigde daarbij het publiek uit met hem mee te schrijven en mee te maken. Hij remixte heden en verleden om samen nieuwe toekomsten te verbeelden. Donderdag 25 en 26 mei sluit Mathieu Charles zijn driejarig Nieuwe Makerstraject en zijn performatieve drieluik af met Maggot Brain II: A Soliloquy of Ghosts.

“Deze voorstelling zie ik als de afronding van het proces dat ik ooit in mijn eigen keuken gestart ben. Mijn eerste voorstelling Fanon Mixtape maakte ik zelf vanuit huis, mijn tweede AKOMFRAHDIO moest ik door corona ook grotendeels alleen doen en voor een kleinere publiekscapaciteit spelen. Nu speel ik eindelijk een zaalvoorstelling waarbij heel veel mensen creatief betrokken zijn. Dat was altijd al mijn ambitie.”

© Salih Kilic
© Salih Kilic

Hoe ging dat collectieve maakproces in z’n werk?

“Ik hoste schrijftafels met verschillende mensen en nodigde in mijn voorstelling AKOMFRAHDIO iedere keer een andere gast voor een gesprek uit. Al die momenten samen, hebben deze voorstelling gevoed. Met een team heb ik Maggot Brain II: A Soliloquy of Ghosts in tweeënhalve week gemaakt. Ik probeerde iedereen die betrokken was zoveel mogelijk vrijheid te geven. Van de persoon die het decor en scenografie deed tot de technici en de DJ waarmee ik op het podium stond. De voorstelling is een organisch geheel waarin verschillende elementen samenkomen, die ook ieder een eigen leven leiden.”

"De sector waarin we werken pusht het individu, maar mijn prioriteit ligt daar niet."

Mathieu Charles

Je sprak in de Staat van de Theaterschrijver ook over collectief schrijven. Je zei: “Ik claim geen eigenaarschap”. Is dat je bescheidenheid of zie je het als statement?

“Grote statements wil ik niet maken; ik probeer mezelf vooral niet groter te maken dan ik ben. Ik hoef niet de eerste viool te spelen of de lead te nemen. Uiteindelijk gaat het immers niet om mij, maar om de creatie van de voorstelling zelf, om wat het collectief heeft gecreëerd en daarin is dus iedereen even belangrijk."

"De sector waarin we werken pusht het individu: er is nood aan jezelf positioneren, aan het branden van je eigen artistieke identiteit. Maar mijn prioriteit ligt daar niet. Ik vind dat het artistieke werk zelf voor gaat. Ik vind het helemaal oké als iemand anders de voorstelling Fanon Mixtape zou spelen: die voorstelling is gemaakt, dat materiaal is beschikbaar en kan nu wat mij betreft doorgegeven worden.”

"Maggot Brain II: A Soliloquy of Ghosts is een vertelling van alles wat niet meer is: dat wat verdwenen is of gaat verdwijnen."

Mathieu Charles

Je nieuwe voorstelling heet Maggot Brain II: A Soliloquy of Ghosts. Wie zijn die spoken in de titel?

"Het zijn de geesten van alle mensen die zijn verdwenen onder de laatste 500 jaar van kolonialisme en kapitalisme. De extractie en exploitatie van de wereld die uiteindelijk het leven vernietigt. Niet enkel dat van mensen, maar ook van dieren, bomen, aarde, stenen en gletsjers. Het verdwijnt allemaal, maar er is nog de echo van wat ooit was. Die is nog altijd met ons in gesprek en heeft effect op hoe we vandaag leven. De meest zichtbare uiting daarvan is klimaatverandering. Maggot Brain II: A Soliloquy of Ghosts is een vertelling van alles wat niet meer is: dat wat verdwenen is of gaat verdwijnen."

© Salih Kilic
© Salih Kilic

Hoe ziet die vertelling eruit?

“Ik sta op het podium met DJ ARAKAZA. We hebben de voorstelling benaderd als een album, als een live performance die het publiek bombardeert met verschillende zintuigelijke prikkels. Er is muziek, licht, projectie, er zijn geuren, er is beweging. Het is een immersieve trip die alles wat in de twee vorige voorstellingen tekstueel werd aangeraakt nu visueel en auditief vertaalt: de lijn die ik trek tussen kolonialisme, kapitalisme en imperialisme, de horror en intensiteit daarvan. Een visueel en auditief bombardement van -ismes.”

"In het begin heb ik best wat gestruggeld met de meer logistieke en productionele zaken."

Mathieu Charles

Je traject als Nieuwe Maker is ten einde. Hoe kijk je erop terug?

“Het is een belangrijk leerproces geweest; in de laatste drie jaar heb ik nieuwe inzichten opgedaan als maker. Ik heb beter leren navigeren binnen de professionele kunstensector. In het begin heb ik best wat gestruggeld met de meer logistieke en productionele zaken. Nu weet ik bijvoorbeeld dat ik liever niet meer met een groot decor werk, omdat je zo’n decor dan ook van punt A naar B moet krijgen.” Mathieu lacht.

Wat zou je de volgende Nieuwe Maker aanraden?

“Zorg dat je je goed omringt met mensen: creatie is een collectief proces. Realiseer je dat je dingen uit handen kunt geven, dat was voor mijzelf eerst echt een uitdaging. Op een bepaald moment deed ik echt alles zelf: productie, communicatie en de logistiek en daardoor had ik bijna geen tijd meer over voor het artistieke, terwijl ik daar met dit traject juist subsidie voor had gekregen. Dan is het belangrijk om stil te staan en er mensen bij te betrekken. Als er iets is wat ik uit dit proces heb geleerd, is het dat je alleen veel minder bereikt.”

Lees meer over Maggot Brain II: A Soliloquy of Ghosts