Interview 
01 sep 2022

Experten aan het woord: Kaat Somers

Kaat Somers over de selectie van .tiff 2022

.tiff signaleert niet alleen talentvolle fotografen die in België wonen en werken, maar ondersteunt ze ook actief. Dit jaar viert het talentontwikkelingstraject zijn tiende verjaardag. Curator Kaat Somers vertelt hoe deze talenten zijn gekozen en licht een aantal van hen uit.

In het kader van onze interviewserie ‘Expert aan het woord’ vraagt de Brakke Grond een kunstenaar, curator, programmamaker of verzamelaar iets te vertellen over hun connectie met de bij ons exposerende kunstenaar en diens werk. Dit keer is dat Kaat Somers, registrar bij FOMU en curator van .tiff 2022: “In het verleden heeft de Brakke Grond werk van .tiff’ers getoond, maar dit jaar is de selectie daar voor het eerst als volwaardige groepstentoonstelling te zien. Het is immers de jubileumeditie van het traject, dat inmiddels tien jaar bestaat. Die gelegenheid hebben we ook aangegrepen om na te denken over hoe we .tiff kunnen vernieuwen. Er is de afgelopen jaren veel gebeurd: eerst was er alleen een postermagazine; de laatste jaren zijn daar ook de tentoonstellingen bij gekomen. Vanaf volgend jaar krijgt .tiff een nieuw jasje. Dit jaar is in feite het laatste in een rij van tien. De volgende editie is dan een soort hergeboorte, heruitvinding. Maar eerst gaan we dit laatste hoofdstuk feestelijk presenteren in de Brakke Grond.”

tekst door Maarten Buser

Seppe Vancraywinkel, Within the Bubble of Surroundings, 2016 - 2022.
Seppe Vancraywinkel, Within the Bubble of Surroundings, 2016 - 2022.

Een weerspiegeling van de Belgische fotografie

Opmerkelijk is dat er deze editie relatief veel fotografen zijn die (een deel van) hun wortels buiten West-Europa hebben liggen en zelfs buiten dit continent. “Die diversiteit weerspiegelt echt de Belgische fotografiewereld. We nodigen elk jaar verschillende experten uit, zoals curators, professoren en fotografen, die elk jong talent mogen nomineren. Ze mogen drie mensen uit het fotografieveld naar voren schuiven, van wie zij denken dat ze baat hebben bij het traject. Uiteindelijk kiest het FOMU op basis daarvan tien fotografen, die in België wonen of werken. Er is dus al een beginnend netwerk, dat we met .tiff vergroten. We brengen de .tiff’ers in contact met onder meer galeristen, verzamelaars, curatoren en uitgevers.” In dat licht is het ook handig dat het openingsmoment valt binnen de looptijd van fotobeurs Unseen en er een speciaal ontmoetingsmoment voor de professionals van de beurs is samengesteld.

Alice Pallot, SUILLUS, Looking at the sun with closed eyelids, 2020.
Alice Pallot, SUILLUS, Looking at the sun with closed eyelids, 2020.

Esthetiek en engagement

Ook de relatie tot de actualiteit is een mogelijk criterium. Er is dit jaar geen enkel werk dat geheel abstract is, merkt Somers op. Zowel de esthetiek als het engagement zijn belangrijk. “Dat wil niet zeggen dat we alleen sociale fotografie zien, maar de projecten moeten wel geaard zijn in het heden. Elk van de fotografen raakt daar op een bepaalde manier wel aan. Sommige van hen zijn heel ecologisch bewust. Soms kan fotografie ook gewoon speels zijn, maar als daar meer onder zit is dat een mooi extraatje. Het zwart-witte werk van Seppe Vancraywinkel is daar een goed voorbeeld van. Het past goed bij de verschuivende blik op mannelijkheid."

Enkele fotografen hebben een migratieachtergrond, wat een impact heeft op hun werk. “De Turks-Genkse fotograaf Gülsah Ayla Barak verdiept zich in de tegenstellingen tussen West en Oost met experimentele, intuïtieve beelden en installaties. Rami Hara bestrijdt de stereotyperende beeldvorming rond de Afrikaanse diaspora: zijn modellen staan glamoureus en zelfbewust voor de camera. Ligia Popławska laat zien hoe je eigen klimaatverandering plaatsvindt wanneer een van je zintuigen wegvalt. Voor Alice Pallot is ecologie het hoofdthema, al oogt haar werk wat abstracter: ergens tussen de werkelijkheid en een sciencefictionfilm.”

Arian Christiaens, In Camera, 2022.
Arian Christiaens, In Camera, 2022.

Reflectie op het medium

Elk van de deelnemers is op een bepaalde manier aan het reflecteren op het medium van de fotografie. Daar hoeft niet eens een eigen camera aan van pas te komen. Somers licht wederom een aantal .tiff’ers uit: "Emile Rubino maakt heel straffe, humoristische foto’s. Hij heeft testfoto’s uit zijn studententijd uitgekozen, waarvan hij nu zegt: dit is kunst. Met dat metastandpunt daagt hij het museum uit. Lars Duchateau kiest heel bewust voor trage fotografie, door op locatie heel precies foto’s te maken bij krantenartikelen die zonder nieuwsfoto verschenen. Misschien denkt hij het uitgebreidst van allemaal na over hoe hij iets in beeld brengt.”

Met een titel als In Camera kan het niet anders dat Arian Christiaens haar eigen positie tegenover het medium bevraagt. “Zij toont het familiearchief van haar vader en zichzelf, waardoor ze niet enkel haar blik als fotograaf, maar ook als geliefde, moeder, dochter, vrouw articuleert. Barbara Debeuckelaere ten slotte heeft in Roemenië foto’s gemaakt die geïnspireerd zijn op de Amerikaanse soap Dallas. Het verhaal komt echt bij haar modellen vandaan, die fans waren van de serie. Ze was erg betrokken met deze mensen en hun verhalen.” Het blijkt vaker tijdens .tiff 2022: sociale betrokkenheid en een reflectie op het eigen medium kunnen hand in hand gaan.