Belgisch-Nederlands muziekduo BeraadGeslagen (pianist Fulco Ottervanger en drummer Lander Gyselinck) zagen een paar jaar geleden een foldertje liggen waarin de lezer werd aangemoedigd tot lichamelijke beweging met de tekst ‘Altijd Bewust Bewegen’. Vanaf dat moment wisten ze dat dit de titel zou worden van hun nieuwe plaat. Nu, vele jaren later, hebben ze ook echt de plaat Altijd Bewust Bewegen uitgebracht, en staan ze 2 maart in de Brakke Grond. Als geen ander hebben ze de magie van muziek met de schoonheid van sport weten te verbinden. In aanloop naar dit muzikale sportevenement gingen we met Fulco door het album heen en wierpen we een blik op de relatie tussen sport en muziek.

Door Kiriko Mechanicus 

---------

Fulco Ottervanger, een Nederlander die in België is grootgebracht, is een muzikale multi-gymnast: niet alleen maakt hij onderdeel uit van drie verschillende bands, maar ook treedt hij op als soloartiest. Je krijgt ‘m dan ook niet zomaar aan de lijn, maar op een vrijdagavond heb ik het voorrecht om met hem te kletsen via een Belgisch-Nederlandse WhatsApp-verbinding. Buitengewoon vrolijk en opgewekt word ik begroet door Fulco, in een charmant accent dat ik vooral herken als een lichte variatie op het soort Nederlands dat ik ken van jaren 70 televisie. “Ik ben een halve Nederlander,” legt hij uit. “Ik ben opgegroeid in een Nederlands milieu, opgevoed door Nederlandse ouders, maar wel in Brussel. Dat maakt me misschien wel Nederlandser dan een Nederlander uit Nederland, juist omdat het Nederlands-zijn elders meer opvalt en belangrijker wordt. Ik vind Nederlandse cabaret en televisie ook geweldig. In de tijd na de Tweede Wereldoorlog, toen de mensen los moesten komen van het Nederlandse protestantisme, werden er onwijs gekke dingen gemaakt. Van Kooten en de Bie, Theo en Thea, Ramses Shaffy, Doe Maar, dat zijn allemaal grote iconen voor mij.” En met die namen valt zijn prachtige manier van spreken op zijn plek.

Fulco’s compagnon voor BeraadGeslagen is de Belg Lander Gyselinck. Ik vraag Fulco of hun Nederlandse en Belgische identiteit terug te horen is in hun muziek. “Ik denk dat in BeraadGeslagen de twee culturen samen komen,” legt hij uit na even nadenken. “In het algemeen vind ik dat er veel wederzijds respect is. Nederlanders houden van de lieve, rommelige Vlamingen, en de andersom wordt de keurige naar-buiten-gerichtheid van Hollanders in België juist gewaardeerd. Die samenkomst zijn wij natuurlijk ook. In onze muziek kan je het ook wel horen, dat heeft iets surrealistisch, wat misschien meer Belgisch is, en ook een kneuterig karakter, dat beter bij Nederland past.”

En hoe het dan zit met de voorliefde voor sport? “Er is altijd wel een link geweest. Lander en ik houden wel van een beetje bewegen. We zijn allebei renners, Lander was vroeger een breakdancer en ik heb nu ruim drie jaar tennisles. Je zou ons wel kunnen omschrijven als sportieve gasten. Misschien is het ook onderdeel van deze tijd en onze generatie, om deel uit te maken van de lichaamscultus. Je kent het wel: gezond eten, lekker bezig zijn, het bloed laten stromen, de adrenaline laten pompen. In die zin lijkt sporten ook wel op muziek maken. De kick en energie die je krijgt van het bewegen komt ergens wel met elkaar overeen. En daarnaast, mijn hele leven ben ik al gefascineerd geweest door de akoestiek van tennishallen. Het ritme van een potje pingpong. De doffe trap van een schop tegen een bal. Prachtig. Het geluid van sport is al bijna muziek.”

Ik luister geboeid toe, maar voor een simpele ziel als ik die nooit sport noch muziek maakt, kan ik de link nog niet zo helder voor de ogen zien. Als ik Fulco vraag om de muziek en de sport in woorden nog dichter tot elkaar te brengen, zegt hij: “Kijk. Bewust bewegen kan ook iets anders zijn. Wanneer Lander en ik samen op tour zijn is bewegen een groot onderdeel van onze dagelijkse bezigheden; het oprollen van kabels, het zeulen met de koffers, het inladen van de apparatuur, etc. Dat zijn ook allemaal bewegingen die verrijkend kunnen zijn als ik ze bewuster doe. Bewust bewegen is ook een moment om te landen en met je voeten op de grond te komen.” Ik vraag hem wat het tegenovergestelde is van bewust bewegen. “Dat je de hele tijd aan het bellen bent terwijl je op een loopband staat. Dat je je ontbijt snel naar binnen werkt. Ons nummer Doelloze Doelman gaat over het niet-bewegen, eigenlijk. Met het nummer kruip je in het hoofd van een doelman. Wil hij niet iets anders doen in zijn leven? Mist hij misschien zijn familie? Die melancholische kijk op een eenzame sporter is ook een interessante reflectie op bewuste beweging. Niet dat onbewust bewegen slecht is hé, er heerst natuurlijk ook een soort dwangcultuur van het bewust ‘moeten’ doen, maar het kan plezierig zijn om de waarde en noodzaak van de bewuste beweging te ervaren.”

De stap van beweging naar melodie tot nummer wordt gezet op verschillende banen. “De plaat is maar een deel van een veel groter onderzoek. In het begin haalden we overal inspiratie uit: we leenden boeken uit de bieb over kinetische kunst (een stroming in de kunst waarin beweging centraal staat, red.), zochten naar vette YouTube fragmenten over bewegende mensen, duizelden in de synoniemen van beweeg-woorden. De inspiratie komt vaak voort uit bronnen die niet veel met muziek te maken hebben. Het is niet per se zo dat je dat onderzoek terug hoort in de liedjes van het album, maar associatief kan het goed werken. Het nummer Verre Kennis bijvoorbeeld bevat helemaal geen tekst, maar toch doet het me denken aan deltavliegen. Of zeilen. In ieder geval een sport met de wind.” Dit onderzoek manifesteert zich ook in de optredens van de Altijd Bewust Bewegen–tour, waarbij de bandleden op een podium staan dat van 360 graden rondom te bekijken is, bij wijze van een sportarena. In trainingspakken betreden Fulco en Lander het veld, rennend door het publiek.

Ik vraag Fulco tenslotte of hij anders over muziek is gaan nadenken door het vanuit een sportief kader te bekijken. Als ware sport-goeroe spreekt hij mij toe, en zegt: “Sporten is een mooie metafoor voor het leven en voor het maken van muziek. Als band kan je ook scoren, geef je een paas aan je muzikale metgezel. Er kunnen ritmische momenten ontstaan waarin je als team perfect samenkomt, net als in de sport. Ook BeraadGeslagen mist soms de bal maar knalt er dan nog harder tegenaan. Lander en ik staan tijdens een concert als het ware tegenover elkaar aan een pingpongtafel, in onze eigen muzikale arena.”